Từ một loại quả mọng mọc hoang trong các khu rừng Ethiopia, cà phê đã trở thành thức uống được yêu thích trên toàn thế giới. Câu chuyện về hành trình chinh phục của hạt cà phê là một cuộc phiêu lưu đầy kỳ thú, từ những truyền thuyết xa xưa về người chăn dê phát hiện ra cà phê đến những cuộc giao thương sôi động trên các con đường biển. Cà phê Arabica, với lịch sử lâu đời hơn, đã đặt nền móng cho văn hóa cà phê thế giới, trong khi cà phê Robusta, với hương vị mạnh mẽ, đã góp phần tạo nên sự đa dạng của thị trường cà phê hiện đại.
Theo nghiên cứu của William H. Ukers, cà phê có nguồn gốc từ Ethiopia. Tuy nhiên, chính người Ả Rập mới là những người khám phá ra giá trị của hạt cà phê và đưa nó trở thành một loại đồ uống phổ biến. Từ thế kỷ thứ 9, người Ả Rập đã bắt đầu trồng cà phê và phát triển ngành công nghiệp cà phê ở vùng Yemen. Để bảo vệ độc quyền, họ đã cố tình làm hỏng hạt cà phê trước khi xuất khẩu. Tuy nhiên, vào cuối thế kỷ 17, Baba Budan đã mang những hạt giống cà phê trộm được từ Yemen về Ấn Độ, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong quá trình lan tỏa của cây cà phê trên toàn thế giới.
OC, với tư cách là một đế chế thương mại hùng mạnh, đã đóng vai trò quan trọng trong việc lan tỏa cây cà phê ra khắp thế giới. Bằng cách thành lập các đồn điền cà phê ở các thuộc địa, VOC đã tạo ra một mạng lưới cung cấp cà phê khổng lồ. Mặc dù ban đầu gặp phải nhiều khó khăn, nhưng cuối cùng, VOC đã thành công trong việc biến cà phê trở thành một trong những mặt hàng xuất khẩu chủ lực của mình. Nhờ vậy, cà phê đã dần trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của người dân trên khắp thế giới.
Câu chuyện về cây cà phê Java và Vườn bách thảo Amsterdam là một minh chứng sinh động cho sự giao thoa văn hóa và khoa học. Từ một hòn đảo xa xôi ở Đông Ấn, hạt cà phê đã đến châu Âu và nhanh chóng trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của người dân. Cây cà phê tại vườn Jardin des Plantes ở Paris, được xem như tổ tiên của hầu hết các loại cà phê ở các thuộc địa Pháp, là kết quả của một quá trình trao đổi văn hóa giữa Hà Lan và Pháp. Câu chuyện này cho thấy sức mạnh của sự kết nối và hợp tác giữa các quốc gia.
Hành trình vượt Đại Tây Dương của cây cà phê A. Typica là một câu chuyện đầy cảm hứng về sự kiên trì và lòng đam mê. Gabriel Mathieu de Clieu, với vai trò là người bảo vệ cây cà phê quý giá, đã vượt qua mọi khó khăn để hoàn thành nhiệm vụ. Thành công của ông không chỉ mở ra một chương mới trong lịch sử trồng cà phê mà còn trở thành một biểu tượng cho tinh thần khám phá và chinh phục của con người.
Câu chuyện về Gabriel de Clieu và cây cà phê Typica là một bản tình ca về sự hy sinh và tình yêu. Để mang đến cho đất nước một loại cây quý giá, de Clieu đã không ngần ngại chia sẻ nguồn nước quý giá của mình với cây cà phê non. Ông đã đối mặt với những thử thách khắc nghiệt của thiên nhiên và sự ganh ghét của con người. Cuối cùng, tình yêu và sự kiên trì của ông đã được đền đáp khi cây cà phê bén rễ và phát triển mạnh mẽ trên đất Martinique. Câu chuyện của de Clieu là một nguồn cảm hứng bất tận cho những ai yêu thích cà phê và trân trọng những giá trị cao đẹp của cuộc sống.
Từ Martinique, cây cà phê đã nhanh chóng lan rộng ra các vùng đất khác ở châu Mỹ. Người Pháp đã thành công trong việc trồng cà phê ở Haiti và Santo Domingo, biến những hòn đảo này trở thành những nhà sản xuất cà phê hàng đầu thế giới. Cùng với đó, giống cà phê từ Mocha được đưa đến đảo Bourbon (nay là Réunion) cũng phát triển mạnh mẽ. Nhờ những nỗ lực của các nhà thực vật học và nông dân, cây cà phê đã trở thành một trong những loại cây trồng quan trọng nhất trên thế giới.
Mặc dù những nỗ lực ban đầu trồng cà phê ở Pará không thành công, cây cà phê vẫn tìm thấy mảnh đất màu mỡ để sinh sôi nảy nở tại Brazil. Từ những hạt giống đầu tiên được mang đến từ Goa và những món quà từ tu sĩ Molke, cà phê đã nhanh chóng lan rộng khắp các vùng đất của Brazil. Với điều kiện tự nhiên thuận lợi và sự ủng hộ của Giám mục Joachim Bruno, cà phê đã trở thành một phần không thể thiếu trong nền kinh tế và văn hóa của đất nước.
Cây cà phê Arabica, được du nhập vào Surinam vào năm 1718, đã đánh dấu sự bắt đầu của một kỷ nguyên mới cho ngành trồng cà phê ở châu Mỹ. Loại cà phê này nhanh chóng trở nên phổ biến và được trồng rộng rãi ở nhiều vùng đất khác nhau. Tuy nhiên, sự đa dạng của các giống cà phê vẫn tiếp tục phát triển, tạo nên một bức tranh phong phú về văn hóa cà phê trên toàn thế giới.
Cây cà phê, khi được đưa đến những vùng đất mới, đã thích nghi và phát triển thành những giống cà phê độc đáo. Từ Arabica đến Robusta, mỗi giống cà phê đều mang một hương vị và đặc trưng riêng. Sự đa dạng của các giống cà phê đã tạo nên một bức tranh phong phú về văn hóa cà phê trên toàn thế giới.
Tài liệu tham khảo: Bài viết này được trích dẫn từ cuốn sách kinh điển "All about Coffee" của nhà văn người Mỹ William Harrison Ukers, xuất bản lần đầu vào năm 1922 và cuốn sách "Lord of Maps Coffee - Over 75 Hand Drawn Maps Hardcover" năm 2022 của Tác giả Isaac Christian Dushku