Tiến hóa đã chọn lọc những cá thể nhạy cảm với vị đắng, bởi vị đắng thường báo hiệu sự hiện diện của các chất độc hại trong thực vật. Tuy nhiên, sự phổ biến của cà phê đã luôn là một ẩn số đối với các nhà khoa học. Theo lý thuyết, vị đắng của cà phê lẽ ra phải khiến người ta tránh xa, nhưng thực tế lại hoàn toàn ngược lại.
Một nghiên cứu mới đây đã hé lộ câu trả lời cho câu hỏi thú vị này. Các nhà khoa học từ Trường Y Feinberg, Đại học Northwestern và Viện Nghiên cứu Y tế QIMR Berghofer đã phát hiện ra một mối liên hệ bất ngờ: những người nhạy cảm hơn với vị đắng thường có xu hướng ưa thích các đồ uống đắng, trong đó có cà phê. Phát hiện này cho thấy, sở thích uống cà phê không chỉ đơn thuần là một thói quen, mà còn có thể liên quan đến yếu tố di truyền.

Gen quyết định bạn có phải là tín đồ cà phê không?

Các nhà khoa học đã tìm thấy những gen đặc biệt khiến một số người nhạy cảm hơn với vị đắng của các chất như caffeine trong cà phê, quinine trong nước tonic và PROP, một hợp chất đắng có trong nhiều loại rau.
Để khám phá sâu hơn về mối liên hệ giữa gen và thói quen uống đồ đắng, các nhà nghiên cứu đã phân tích dữ liệu từ UK Biobank, một kho dữ liệu sinh học khổng lồ. Họ đã so sánh thông tin di truyền của hơn 400.000 người với thói quen uống cà phê, trà và rượu của họ.
Phương pháp nghiên cứu này được gọi là "ngẫu nhiên Mendel". Nó cho phép các nhà khoa học so sánh những người có các biến thể gen khác nhau để xem liệu họ có xu hướng uống đồ đắng nhiều hơn hay không. Theo nghiên cứu này, người uống nhiều cà phê là những người uống hơn 4 ly mỗi ngày, người uống nhiều trà là hơn 5 ly, và người nghiện rượu nặng là những người uống quá ba hoặc bốn lần một tuần.

Cà phê, trà, rượu - Gen hé lộ câu chuyện đằng sau

Một phát hiện bất ngờ đã được các nhà khoa học nhận ra: những người nhạy cảm với vị đắng của caffeine lại có xu hướng uống cà phê nhiều hơn. Ngược lại, những người dễ dàng cảm nhận vị đắng của PROP (một hợp chất đắng) và quinine (có trong nước tonic) thì lại uống cà phê ít hơn.
Thú vị hơn, trà lại cho thấy kết quả hoàn toàn trái ngược. Và PROP là chất duy nhất có ảnh hưởng rõ rệt đến thói quen uống rượu. Những người nhạy cảm với vị đắng của PROP thường uống ít rượu hơn.
Tại sao những người nhạy cảm với vị đắng của caffeine lại thích uống cà phê? Các nhà khoa học đưa ra giả thuyết rằng hiệu ứng kích thích của caffeine lên não có thể là một yếu tố quan trọng. Có thể, những người uống cà phê thường xuyên đã dần quen với vị đắng này và thậm chí còn tìm thấy sự thích thú trong đó.
Tuy nhiên, mặc dù nghiên cứu này đã mở ra một góc nhìn mới về mối liên hệ giữa gen, vị giác và thói quen uống, nó vẫn còn một số hạn chế. Cần có thêm nhiều nghiên cứu để khẳng định chắc chắn về mối quan hệ nhân quả giữa gen và khả năng cảm nhận vị giác. Ngoài ra, kết quả nghiên cứu này có thể chưa hoàn toàn áp dụng được cho các quần thể khác ngoài châu Âu.
Nghiên cứu này không chỉ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về lý do tại sao mỗi người lại có những sở thích khác nhau về đồ uống mà còn mở ra những hướng nghiên cứu mới về mối liên hệ giữa vị giác và sức khỏe. Các nhà khoa học đang tiếp tục khám phá sâu hơn để tìm ra câu trả lời cho những câu hỏi còn bỏ ngỏ.